نویسنده: محمد غفارنیا




 

رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) پس از بعثت، به مدت 13 سال در مكه، به سمت بیت المقدس نماز می‌خواند. بعد از هجرت به مدینه نیز، مدت 17 ماه به سوی بیت المقدس نماز گزارد. (1)
در این مدت از طرف یهودیان مدینه مورد سرزنش قرار می‌گفت آنها می‌گفتند: «مسلمانان از خود استقلال ندارند. پیامبر اسلام با این كه دین ما را قبول ندارد، به سوی قبله ما نماز می‌خواند و همین می‌رساند كه ما بر حق هستیم. » از سوی دیگر، چون كعبه قبله حضرت ابراهیم پدر رسول خدا بود، پیامبر دلش می‌خواست كه به سوی كعبه نماز بخواند. این بود كه روزی به جبر ئیل فرمود: خیلی دوست دارم كه از قبله یهود منصرف شوم و به طرف كعبه نمازبگزارم، جبرئیل (علیه السلام) گفت: من هم بنده‌ای مانند تو هستم؛ اما چون تو نزد خدا مقرب می‌باشی، اگر از خدا بخواهی مورد اجابت قرار می‌گیرد. (2)
پیامبر خدا پیوسته شب‌ها به آسمان می‌نگریست. گویا كه وحی الهی وتحویل قبله را انتظار می‌كشید. مدتی گذشت تا این كه فرمان تحویل قبله صادر شد:
(قد نری تقلب وجهك فی السماء فلنولینك قبلهً برضاها فول وجهك شطر المسجدالحرام) (3)...
ما صورت ترا كه در آسمان می‌گردانی، می‌بینیم. اكنون تورا به سمت قبله‌ای كه از آن خشنود باشی باز می‌گردانیم؛ پس روی خود را به سوی مسجد الحرام كن.
هنگام نزول این آیه شریفه حضرت مشغول نماز ظهر بودند در حالی كه دو ركعت آن را در مسجد بنی سالم به سوی بیت المقدس خوانده بودند.
در میان نماز جبرئیل بازوان پیامبر را گرفت و به سوی كعبه برگردانید. مسلمانان نیز صفوف خود را تغییر دادند.
حتی در روایتی می‌خوانیم كه زن‌ها جای خود را به مردان و مردان جای خود را به زنان دادند، (4) و دو ركعت نماز را به سمت كعبه خواندند. از آنجا كه این نماز به دو قبله خوانده شد، مسجد بنی سالم به مسجد ذوقبلتین موسوم گردید.

پی‌نوشت‌ها:

1-برهان: ج1. ص158. كنزالدقایق. ج2. ص185.
2-مجمع البیان: ج1. ص227.
3-بقره/144.
4-برهان: ج1. ص158.

منبع مقاله :
غفارنیا، محمد، (1387) 142 قصّه از قرآن: همراه با شأن نزول آیاتی از قرآن، قم: جامعه القرآن الکریم، چاپ اول